Verdeling huwelijksgoederengemeenschap

Als echtgenoten voorafgaand aan het huwelijk geen huwelijksvoorwaarden laten opstellen bij een notaris, dan zijn zij van rechtswege gehuwd in algehele gemeenschap van goederen. Dit betekent in principe dat alles wat de echtgenoten bezitten aan goederen, rechten en schulden, van hen beiden is en dat ieder gerechtigd is tot de helft. Hierbij wordt geen onderscheid gemaakt tussen hetgeen vóór het huwelijk en hetgeen tijdens het huwelijk is verkregen.

Ontbinding gemeenschap van goederen

Indien sprake is van gemeenschap van goederen, dan zal bij de echtscheiding deze huwelijksgoederengemeenschap eerst worden ontbonden en vervolgens worden verdeeld. De ontbinding vindt plaats op het moment van indiening van het echtscheidingsverzoekschrift bij de rechtbank. De ontbinding houdt in dat niets meer aan de gemeenschap wordt toegevoegd en dat er niets meer vanaf gaat. Wat resteert is een pakket van goederen en schulden, dat dient te worden verdeeld tussen de echtgenoten.

Verdeling huwelijksgemeenschap

Na ontbinding, gaat men over tot de verdeling, ook wel genoemd de boedelscheiding. Dit houdt kortgezegd in dat de bezittingen en schulden tussen de echtgenoten worden verdeeld. De meest praktische aanpak is voorafgaand een overzicht op te stellen van de bezittingen en schulden die in de gemeenschap vallen en verdeeld moeten worden, met daarbij genoemd de waarde van de bezittingen en schulden. Door vervolgens ieder afzonderlijk vermogensbestanddeel aan één van de partners toe te delen, kan worden bezien wat de waarde is van de totale bezittingen en schulden die een echtgenoot uit de gemeenschap verkrijgt. Krijgt de ene echtgenoot meer dan de ander, dan zal deze een zogenaamde overbedelingschuld hebben. Uitgangspunt is dat ieder recht heeft op de helft van de ontbonden gemeenschap.

Waardebepaling gemeenschappelijke goederen

Op het moment van ontbinding van de huwelijksgemeenschap, bevriest deze als het ware. Alle op dat moment aanwezige bezittingen en schulden vormen de omvang van de ontbonden huwelijksgemeenschap. De waarde van de te verdelen bezittingen wordt echter pas bepaald op het moment van verdeling. Er zijn dus verschillende peildata voor de omvang van de gemeenschap (het moment van ontbinding) en de waardering van de gemeenschap (het moment van verdeling). Vaak wordt in overleg een waarde verbonden aan de verschillende bezittingen, om de verdeling praktisch af te kunnen wikkelen. Bij bijvoorbeeld een woning, kan afgesproken worden dat een makelaar bindend advies geeft over de waarde van de woning.

Beslissing door de rechter

Indien partijen ten aanzien van de verdeling geen overeenstemming kunnen bereiken, dan zal de rechter een beslissing moeten nemen. De rechter kan allereerst bepalen wie het meeste belang heeft bij toedeling van een bepaald goed. Voorts kan de rechter bepalen welke waarde aan een bepaald goed wordt toegekend; hier gaat over het algemeen een waardering door een deskundige aan vooraf.

Privévermogen

Op het regime van de huwelijksgoederengemeenschap bestaan enkele uitzonderingen. Vermogen verkregen door schenking of vererving, waaraan een uitsluitingsclausule is verbonden, valt niet in de gemeenschap en is privévermogen van de verkrijgende echtgenoot.

Een andere uitzondering betreft vermogensbestanddelen die verknocht zijn. Van verknochtheid is zelden sprake. Een voorbeeld van een verknocht goed is een immateriële schadevergoeding.

Eigen huis en scheiding

U wilt scheiden, terwijl u samen met uw partner eigenaar bent van een huis. Op het huis rust een hypotheek waar u ook samen voor heeft getekend. Vanwege de scheiding is de kans groot dat u niet in het huis kunt blijven wonen. Wat nu? Er zijn dan drie opties: het huis verdelen, verkopen of onverdeeld laten. U kunt  met uw partner afspreken wie er voorlopig in het huis blijft wonen.

Eigen huis en beperkte gemeenschap van goederen

Als echtgenoten voorafgaand aan het huwelijk geen huwelijkse voorwaarden laten opstellen bij een notaris, dan zijn zij van rechtswege gehuwd in beperkte gemeenschap van goederen. Dit betekent in principe dat alles wat de echtgenoten bezitten aan goederen, rechten en schulden, van hen beiden is en dat ieder gerechtigd is tot de helft, met uitzondering van wat men bezat voor het huwelijk, schenkingen en erfenissen.  

Waardebepaling van het huis bij een scheiding

Op het moment van ontbinding van de huwelijksgemeenschap, bevriest deze als het ware. De waarde van de te verdelen bezittingen wordt echter pas bepaald op het moment van verdeling. Vaak wordt in overleg een waarde verbonden aan de verschillende bezittingen, om de verdeling praktisch af te kunnen wikkelen. Bij een woning, kan een makelaar via een taxatierapport advies geven over de waarde van de woning. In mediation spreken de scheidende partners met elkaar over de waarde van de woning, met inachtneming van deskundig advies. De echtgenoot die in de woning wil blijven, zorgt voor een hypotheekofferte welke wordt betrokken bij de wijze van verdeling en het ontslag uit de hoofdelijke aansprakelijkheid.

Beslissing van de rechter over de verdeling van het huis

Indien u en uw partner geen overeenstemming kunnen bereiken over de verdeling van de woning, zal de rechter een beslissing moeten nemen. Dit is een laatste redmiddel. De rechter kan  bepalen wie het meeste belang heeft bij toedeling van de woning. Voorts kan de rechter bepalen welke waarde aan de woning wordt toegekend; ook hier geldt dat in alle gevallen een taxatierapport zal worden opgevraagd. Daarnaast zullen de scheidende partners moeten aantonen dat zij de woning kunnen financieren middels het overleggen van een hypotheekofferte. In sommige gevallen is het beter om te verkopen. Wil de andere partner de woning niet verlaten, dan kan vervangende toestemming worden gevraagd zodat het verkooptraject kan worden ingezet. De rechter zal steeds de feiten en omstandigheden van het geval afwegen.

Fiscale aspecten

Vanwege de hypotheekaftrekmogelijkheden is het belangrijk om goed fiscaal advies in te winnen wanneer de woning onderdeel is van de te verdelen huwelijksgemeenschap. Ook wanneer u onder huwelijkse voorwaarden bent gehuwd komt het vaak voor dat u samen eigenaar bent van de woning en afspraken moet maken over het wel of niet voortzetten van het fiscaal partnerschap in het jaar dat u gaat scheiden, teneinde uw fiscale mogelijkheden te optimaliseren.

Onze advocaten zijn gevestigd in Den Haag

Bent u op zoek naar een familierecht advocaat? U bent van harte welkom bij ons op kantoor in Den Haag. Onze familierecht advocaten bezitten de juiste kennis en expertise om u bij te staan. Hoewel ons kantoor is gevestigd in Den Haag, opereren wij in heel Nederland.

Juridische ondersteuning nodig?

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Petra Beishuizen of iemand anders uit het team familierecht. Zij staan u graag te woord.