Ook voor vakbondsleden vrije advocaatkeuze

Inleiding

Het recht op vrije advocaatkeuze geldt ook voor rechtsbijstand op basis van een vakbondslidmaatschap, zo oordeelde het Hof Den Haag in een recent arrest.⁽¹⁾ Dat rechtsbijstandverzekerden recht hebben op vrije advocaatkeuze werd eerder al door de Hoge Raad bepaald, naar aanleiding van prejudiciële vragen aan het Europese Hof van Justitie.⁽²⁾ Nu is bevestigd dat ook in geval van rechtsbijstand via de vakbond, de verzekerde zelf mag bepalen door wie hij wordt bijgestaan, ook als dit in de Algemene Voorwaarden van de vakbond is uitgesloten.

Casus

In deze zaak gaat het om een werkneemster die een arbeidsgeschil krijgt met haar werkgever. In dat kader worden verschillende procedures gevoerd, waarbij de werkneemster in eerste instantie wordt bijgestaan door juristen van ABVAKABO FNV (hierna: “AKF”). Werkneemster is immers, via haar lidmaatschap bij de vakbond, verzekerd voor rechtsbijstand. Op een gegeven moment wordt de rechtsbijstand overgenomen door een externe advocaat, waarop de werkneemster en AKF een vaststellingsovereenkomst sluiten over de financiering van de advocaatkosten tot en met september 2010.

Maar ook na september duurt het geschil met de werkgever voort. Naar aanleiding daarvan ontstaat de vraag hoe de, na die datum, gemaakte kosten en, in de toekomst, te maken kosten zullen worden gefinancierd. De rechtbank oordeelt dat AKF gehouden is de vergoeding van deze kosten op zich te nemen, mits aan een aantal voorwaarden wordt voldaan.

Hiertegen gaat AKF in hoger beroep, waar het onder meer gaat over de informatieverplichting die de werkneemster richting AKF heeft. Het Hof oordeelt dat de werkneemster niet gehouden is vooraf toestemming te vragen aan AKF over te nemen procedurele stappen. Wel dient de werknemer tijdig met AKF overleg te plegen, zeker als het gaat over nieuwe procedures.

AKF meent voorts dat de werkneemster alleen bijgestaan mag worden door een door AKF aangewezen advocaat. AKF wijst daarbij op een bepaling in de Algemene Voorwaarden, waarin staat dat de verzekerde geen vrije keuze heeft in (rechts)hulpverlener. Dit beroep wordt door het Hof verworpen, onder verwijzing naar het voornoemde arrest van de Hoge Raad. 

Tot slot

Met deze uitspraak wordt de reikwijdte van het recht op vrije advocaatkeuze steeds duidelijker. Of een vakbond deze keuze in haar voorwaarden heeft uitgesloten, doet niet ter zake. Maar let op: er bestaat wel een informatieverplichting voor de werknemer richting de vakbond, welke bij niet-naleving alsnog tot gevolg kan hebben dat de verzekerde voor zijn eigen advocaatkosten moet opdraaien.

Mocht u nog vragen hebben naar aanleiding van deze nieuwsflits of meer informatie willen dan kunt u contact opnemen met Sophie Stolker of met uw eigen contactpersoon bij Delissen Martens.

Deze Nieuwsflits is slechts een algemene weergave van het geldende recht. Het kan op geen enkele wijze als advies in uw specifieke situatie dienen.

¹ Gerechtshof Den Haag 29 april 2014, ECLI:NL:GHDHA:2014:1433 (Abvakabo FNV/werkneemster)
² Hoge Raad 21 februari 2014, ECLI:NL:PHR:2014:63 (werknemer/DAS)