Zijn crisismanagers soms ook aansprakelijk?!

Crisismanagers zijn er in soorten en maten. De een heeft in een oogwenk gezien waar het binnen een bedrijf aan schort en komt met een snelle oplossing. De ander wil eerst grondig onderzoek om vervolgens een rapport met doorwrochte conclusies af te leveren. Die verschillen zijn niet per se erg, want per slot van rekening is ook niet elke crisis hetzelfde. Wat crisismanagers wel gemeen hebben is dat zij bijna altijd worden ingehuurd om risicovolle beslissingen te nemen. Het tij moet immers worden gekeerd.

Maar wat als dat tij niet kan worden gekeerd en het bedrijf na de aanstelling van de crisismanager als bestuurder, failliet gaat? Wat zijn dan de implicaties? Gaat de crisismanager dan gemakkelijker vrijuit dan de gemiddelde bestuurder? Of juist niet? Zo’n casus werd recent in hoger beroep beslist door het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden. Advocaat ondernemingsrecht René Willemsen geeft hieronder een korte toelichting.

Bestuurdersaansprakelijkheid

De rechtbank had eerder de vorderingen van de curator van het failliete bedrijf Matrassen Hannibal toegewezen, die de crisismanager tevens bestuurder, aansprakelijk had gesteld. De crisismanager had, aldus de rechtbank, in de periode vanaf zijn benoeming als bestuurder van de vennootschap tot aan het faillissement (drie maanden) zijn taak onbehoorlijk vervuld in de zin van artikel 2:248 BW. Hij werd op die grond aansprakelijk gehouden voor het tekort in het faillissement van bijna € 320.000,- plus rente.

Verweren van crisismanager in hoger beroep

In hoger beroep ging het hof snel voorbij aan het verweer van de crisismanager dat hij formeel of materieel geen bestuurder was geweest. De man stond ten slotte als zodanig in het handelsregister geregistreerd en had bovendien bij de rechtbank ook verklaard als bestuurder te zijn aangesteld en te hebben gefunctioneerd. Ook andere verweren werden eenvoudig door het hof gepasseerd.

Interessant is echter het verweer van de crisismanager dat het schadebedrag waarvoor hij aansprakelijk werd gehouden, diende te worden gematigd (artikel 2:248 lid 4 BW) omdat hij slechts drie maanden bestuurder was geweest en er zich tijdens zijn bestuur geen misstanden hadden voorgedaan. In reactie daarop bracht het hof het volgende naar voren:

“(…) volgens de aantekeningen van de griffier (heeft de bestuurder) tijdens de comparitie van partijen van 12 juni 2014 in eerste aanleg medegedeeld een professioneel crisismanager te zijn. Over zijn benoeming bij Matrassen Hannibal heeft hij toen verklaard: “ [X] heeft contact met mij opgezocht. (…). Hij vroeg mij of ik hem kon helpen met het oplossen van de schulden. Dat is mijn werk, dat doe ik al jaren. (…) Dat is mijn werk, ik ben crisismanager. Ik ben al ruim 15 maal ingeschreven als bestuurder om crises op te lossen. (…)”. Daarnaast heeft [Appellant] daarover toen verklaard: “Op het moment van inschrijven wist ik hoe het bedrijf in elkaar zat. Ik wist alles. Ik dacht het bedrijf nog te kunnen redden.” 

Het hof stelde op grond daarvan vast dat de gedaagde, als professioneel crisismanager, zich op het moment dat hij besloot als bestuurder toe te treden zeer wel bewust was geweest van de weinig florissante omstandigheden en de daarmee samenhangende risico’s van Matrassen Hannibal. Bovendien had hij, ondanks zijn jarenlange ervaring als crisismanager, tijdens zijn bestuursperiode de nodige steken laten vallen. Zo had hij  verzuimd de jaarrekening 2009 alsnog te deponeren en had hij arbeidsovereenkomsten van het personeel onregelmatig opgezegd. Gelet hierop verwierp het hof het verweer van de crisismanager en zag het geen aanleiding om het schadebedrag te matigen.

Een gewaarschuwd crisismanager telt voor twee

Het hof maakt in zijn vonnis korte metten met de uitvluchten van deze crisismanager. Ook voor matiging van het voor zijn rekening komende schadebedrag ziet het hof geen aanleiding. Vrij vertaald stelt het hof dat een crisismanager (zeker als hij ervaren is) geacht wordt de risico’s van het bedrijf waar hij als crisismanager instapt, te kennen. Als hij in die situatie als bestuurder fouten maakt, kan hij zich niet verschuilen achter de slechte staat waarin het bedrijf al voor zijn komst verkeerde, om zo een deel van de door zijn schuld ontstane schade voor rekening van de in dit geval failliete boedel te laten komen. Ik kan me niet helemaal aan de indruk onttrekken dat in het geval de bestuurder geen crisismanager zou zijn geweest, hij mogelijk wel voor matiging van het schadebedrag in aanmerking zou zijn gekomen.

Deze blog is slechts een algemene weergave van het geldende recht. Het kan op geen enkele wijze als advies in uw specifieke situatie dienen.