Te veel klagen kan onrechtmatig zijn: een waarschuwing vanuit de rechtspraak

In een opmerkelijke uitspraak van de Rechtbank Den Haag wordt een grens getrokken tussen gerechtvaardigde klachten over overlast en hinderlijk klaaggedrag dat zelf als onrechtmatige hinder kan worden gezien. Deze uitspraak benadrukt dat niet alle vormen van overlast of klachten hierover tot de conclusie kunnen leiden dat er sprake is van onrechtmatige hinder. Sterker nog, als klachten buitensporig worden en niet goed onderbouwd zijn, kan het klaaggedrag zelf gaan kwalificeren als onrechtmatige hinder.

De zaak in een notendop

In de betreffende zaak ging het om twee buren die naast elkaar woonden. De klagende buren (Piet en Anja) hadden last van verschillende geuren, waaronder rook van sigaretten en barbecues, afkomstig van het balkon van hun buren (Ruud en Sonja).[1] Dit zou volgens Piet en Anja leiden tot gezondheidsproblemen, zoals bronchitis en ademhalingsproblemen, en een verslechterde luchtkwaliteit in hun woning.

Ruud en Sonja betwistten deze beschuldigingen en stelden dat zij zich hielden aan het huishoudelijk reglement van de VVE. Ze rookten en barbecueën binnen de regels en probeerden bovendien rekening te houden met hun buren waaronder Piet en Anja. De voortdurende klachten van Piet en Anja ervoeren zij echter als belastend en onterecht. Ze verzochten de rechter op hun beurt daarom om een verbod op verder klaaggedrag van Piet en Anja.

Wanneer wordt overlast onrechtmatig?

In de uitspraak benadrukt de rechter dat hinder tot op zekere hoogte acceptabel is in het dagelijks leven, zeker in het geval van buren. Niet iedere vorm van overlast is onrechtmatig, en het moet altijd worden afgewogen aan de hand van de aard, ernst en duur van de hinder, evenals de belangen van beide partijen. Zo kunnen geur, rook en andere vormen van overlast pas als onrechtmatig worden aangemerkt wanneer deze bovenmatige schade veroorzaken en disproportioneel zijn, bijvoorbeeld door frequentie of intensiteit.

In deze specifieke zaak kon de rechter geen bewijs vinden dat de geuren en rook die van het balkon van Ruud en Sonja kwamen, daadwerkelijk onrechtmatige hinder opleverden. De beschuldigingen van Piet en Anja werden niet ondersteund door objectieve en verifieerbare stukken, zoals medische rapporten of andere bewijzen van de beweerde schade.

Klaaggedrag als onrechtmatige hinder

Wat deze zaak bijzonder maakt, is de uitspraak over het klaaggedrag van Piet en Anja. De rechter oordeelde dat de vele, niet-onderbouwde klachten die Piet en Anja richting hun buren (Ruud en Sonja) hadden geuit, zelf als onrechtmatige hinder kunnen worden gezien. Dit punt werd versterkt door het feit dat Piet en Anja op een gegeven moment zelfs een spandoek hadden opgehangen met de tekst "HELP! Wij worden vergiftigd en uitgerookt door onze buren", met een pijl naar het appartement van Ruud en Sonja. Dit werd door de politie verwijderd op grond van overlast.

Uiteindelijk besloot de rechter om het verzoek van Ruud en Sonja toe te wijzen en verbood Piet en Anja verdere klachten te uiten zonder gegronde redenen. Voor elke overtreding van dit verbod zou een dwangsom van 100 euro worden opgelegd.

Belangrijke lessen

Deze zaak biedt waardevolle inzichten voor iedereen die te maken heeft met burenconflicten of overlastsituaties:

1. Niet alle overlast is onrechtmatig: buren dienen een zekere mate van overlast te verdragen, zeker als deze overlast binnen de geldende regels valt en niet disproportioneel is.
2. Objectief bewijs is cruciaal: als iemand overlast claimt, is het essentieel om objectief bewijs te leveren, zoals medische rapporten of meetbare data. Klachten zonder bewijs kunnen averechts werken.
3. Klaaggedrag kan tegen je werken: het voortdurend indienen van klachten zonder gegronde redenen kan zelf als onrechtmatige hinder worden gekwalificeerd. Dit kan leiden tot gerechtelijke maatregelen tegen de klager, zoals een verbod op verdere klachten.

Conclusie

Deze uitspraak herinnert eraan dat in burengeschillen niet alleen het veroorzaakte gedrag, maar ook de manier waarop men daarmee omgaat, bepalend kan zijn voor een rechterlijke uitspraak. Klachten over overlast moeten goed onderbouwd zijn en als dat niet het geval is, kan het klaaggedrag zelf leiden tot juridische gevolgen. Een duidelijke boodschap voor iedereen die te maken heeft met overlast: blijf binnen de grenzen van het redelijke en ondersteun je klachten met bewijs, om te voorkomen dat de rollen omdraaien.

[1] De gebruikte namen zijn fictief.