Samengestelde gezinnen: de komst van een nieuwe partner

In principe is iedereen vrij om het leven na een scheiding naar eigen inzicht weer vorm te geven. Met name wanneer er kinderen bij betrokken zijn, is het echter niet zo dat ex-partners hier geen beletselen in ondervinden. Want op welk moment introduceer je een nieuwe partner bij je kinderen? En wat verwacht je hierin van je ex-partner? Een onderwerp wat juridisch gezien niet het eerste bij familierechtadvocaten opkomt, maar wel degelijk – en terecht! – de belangstelling van gescheiden ouders én familierechtadvocaten heeft. 

Twee derde samengestelde gezinnen binnen vijf jaar weer uit elkaar

Wellicht heeft u de krantenartikelen de afgelopen tijd voorbij zien komen, waarbij uit onderzoek van de vFAS (de vereniging Familie- en erfrecht Advocaten en Scheidingsmediators) blijkt dat twee van de drie samengestelde gezinnen het niet langer samen vol houdt dan vijf jaar. Vaak komt de breuk door slechte afspraken over financiën óf de omgang met een ex-partner. Ook voor de ouder met een nieuwe relatie kan er dus veel aan gelegen zijn een herhaling van zetten te voorkomen en ook – en juist – na een scheiding in goed contact te blijven met de andere ouder én de eventuele nieuwe partner.

Tegelijkertijd vraagt dit wel iets van een ex-partner. Niet iedereen ziet zijn of haar ex graag een nieuwe relatie aangaan, en soms doet dit ook nog altijd pijn, ondanks dat de eigen relatie met de betreffende ex-partner verleden tijd is. En wat te denken van de kinderen? Ook die zien een nieuwe partner niet altijd zitten.

Juridische mogelijkheden?

Hoewel deze problematiek speelt én de aandacht verdient, krijgt deze problematiek juridisch gezien weinig aandacht, omdat de juridische mogelijkheden dit bijvoorbeeld aan een rechter voor te leggen beperkt zijn. De rechter komt er wel aan te pas wanneer het gaat om juridische onderwerpen, zoals de eventuele alimentatieplicht van een stiefouder, of bijvoorbeeld een verzoek van een van de ouders om met de kinderen te verhuizen of een kind op een nieuwe of andere school in te schrijven.

Wat het afgelopen jaar wél aan de Rechtbank Noord-Holland is voorgelegd is de vraag of een kind de nieuwe partner van een van de ouders mag aanspreken met mama of papa (Rechtbank Noord-Holland 11 mei 2022, ECLI:NL:RBNHO:2022:4289). De rechtbank overwoog in dat geval dat een kind één moeder en één vader heeft en dat dit voor een kind duidelijk moet zijn en blijven. In dit geval oordeelde de rechtbank dat er voor een kind verwarring kan ontstaan over zijn of haar afkomst en familiebanden indien het kind de vrijheid heeft en krijgt om ook de nieuwe partner van vader met mama aan te spreken. Volgens de rechtbank kan dit leiden tot problemen in de ontwikkeling van het kind. Volgens de rechtbank draagt het exclusieve gebruik van de aanspraakvorm ’mama’ voor de moeder van een kind er ook aan bij dat de band tussen het kind en de moeder niet verstoord raakt door de rol van de nieuwe partner. De rechtbank wees het verzoek van de moeder dat alleen zij als ’mama’’ mag worden aangesproken dan ook toe.

Een interessante uitspraak, maar tegelijkertijd zijn er legio voorbeelden bekend van kinderen waarbij het wél goed gaat en ook de term ’bonusouder’ begint meer en meer in de samenleving ingeburgerd te raken.

In het geval van echtscheidingsmediation, besteden vFAS-advocaten in ieder geval aandacht aan deze ’problematiek’ en wordt gesproken over hoe om te gaan met de komst van een nieuwe partner. Afgesproken wordt dat ouders de ouders van de kinderen blijven en dat termen als vader/moeder/papa/mam gereserveerd blijven voor de ouders en niet aan een ander zullen worden vergeven, behoudens met uitdrukkelijke instemming van de andere ouder. Ook kunnen ouders met elkaar afspraken maken over de introductie van een nieuwe partner bij de kinderen, bijvoorbeeld op welk moment dit gebeurt en op welke manier (bij voorkeur: in overleg). Ook over de rol van de nieuwe partner in de zorg en opvoeding van de kinderen kunnen afspraken worden gemaakt, bijvoorbeeld dat ouders hier primair verantwoordelijk voor blijven. Al met al is er in onderling overleg dus meer mogelijk dan als het puur op de juridische mogelijkheden aankomt, noch daargelaten de praktische uitvoerbaarheid daarvan.

Het loont dan ook voor en ná een scheiding met de (ex-)partner in gesprek te gaan én te blijven.

Heeft u specifieke vragen over de komst en introductie van een nieuwe partner? Neem dan gerust contact op met mij of een van mijn collega’s.

Of heeft u vragen over de onderhoudsplicht van de stiefouder? Lees dan de blog van mijn kantoorgenote Rosan Boertje: ’Samengestelde gezinnen: de onderhoudsplicht van stiefouders’.