Régimes Matrimoniaux dans le Monde
Naar aanleiding van de inwerkingtreding van de Rome III-Verordening op 21 juni 2012 publiceerde het Franse vaktijdschrift Actualité Juridique Famille (AJ Famille) in november 2015 een overzicht van het echtscheidingsrecht in 30 door de redactie van voormeld tijdschrift geselecteerde staten onder de titel Dossier “Divorce dans le Monde”. De Rome III-Verordening bepaalt het toepasselijke recht op de echtscheiding. Deze EU-verordening is tot stand gekomen via de zogenaamde nauwere samenwerkingsprocedure, hetgeen betekent dat EU-lidstaten de keuze hebben daar wel of niet bij aan te sluiten. Voor Nederland geldt de Rome III Verordening overigens niet. Dat betekent overigens niet dat deze verordening niet van belang is voor Nederland. Echtgenoten kunnen immers ook het recht kiezen van een lidstaat die niet deelneemt aan de EU-verordening.
Twee jaar later publiceert Actualité Juridique Famille opnieuw een overzicht van verschillende rechtstelsels, ditmaal een overzicht van het huwelijksvermogensrecht in 21 door de redactie geselecteerde staten onder de titel Dossier “Régimes Matrimoniaux dans le Monde”.
Toepasselijk recht op het huwelijksvermogensregime
De aanleiding daarvoor is dat over ruim een jaar, op 29 januari 2019, twee nieuwe EU-Verordeningen op het gebied van vermogensrecht in werking treden: de Huwelijksvermogensrecht Verordening (Vo 2016/1103) en de Partnerschapsvermogenrecht Verordening (Vo 2016/1104). Deze verordeningen zullen wel in Nederland van toepassing zijn. Deze Verordeningen hebben derhalve ook gevolgen voor de Nederlandse Internationale Familierechtpraktijk. Tot die tijd geldt in Nederland het Haags Huwelijksvermogensverdrag 1978, dat conflictregels geeft voor het toepasselijke recht op huwelijksvermogensregimes. In geval van een internationale echtscheiding in Nederland is niet automatisch Nederlands recht van toepassing, maar kan het heel goed mogelijk zijn dat het huwelijksvermogensrecht van een ander land van toepassing is op de afwikkeling van het huwelijksvermogensregime.
Een eenvoudige rechtskeuze voor Nederlands recht in een echtscheidingsconvenant volstaat ook niet zomaar. Die rechtskeuze moet immers in dezelfde vorm zijn opgemaakt als huwelijkse voorwaarden in Nederland plegen te worden opgemaakt, en derhalve in een notariële akte op straffe van nietigheid van de rechtskeuze. Het is voor de familierechtadvocaat dan ook van het grootste belang alert te zijn op de juiste toepassing van de conflictregels ter zake het toepasselijk recht op de afwikkeling van het huwelijksvermogensregime in een internationale echtscheiding. Verkeerde toepassing van de conflictregels zou mogelijk verstrekkende gevolgen kunnen hebben. Denk bijvoorbeeld aan een verdeling conform de Nederlandse gemeenschap van goederen in een situatie waarin het toepasselijke buitenlandse recht geen gemeenschap van goederen kent, maar van rechtswege uitsluiting van iedere gemeenschap van goederen.
In de editie van AJ Famille van december 2017 is het huwelijksvermogensrecht van 9 staten gepubliceerd: Duitsland, China, Verenigde Staten van Amerika (Californië), Griekenland, Israël, Italië, Monaco, Nederland en Zweden.
Het hoofdstuk over het Nederlandse Huwelijksvermogensrecht is geschreven door Sandra Verburgt.
In de volgende editie zal het huwelijksvermogensrecht van de volgende staten worden gepubliceerd: Algerije, Argentinië, Brazilië, Canada (Québec), Spanje, Marokko, Polen, Rusland, Zwitserland, Tunesië, Turkije en Oekraïne.
