Gameontwikkelaars en publishers opgelet: loot boxes in games kunnen verboden zijn

Wat zijn loot boxes?

Loot boxes bevatten beloningen die spelers in een spel kunnen krijgen. De inhoud van een loot box is dus afhankelijk van het spel. Loot boxes kunnen bijvoorbeeld een item bevatten dat de speler een powerupgrade of een sterker wapen geeft. De wijze waarop loot boxes aan de spelers ter beschikking worden gesteld verschilt per spel.

In veel mobile-games wordt bijvoorbeeld gebruik gemaakt van loot boxes omdat daarop het verdienmodel is gebaseerd. Het verdienmodel bestaat er gesimplificeerd uit dat een speler, na het spelen van een x-aantal uur, gratis een loot box ontvangt. Dit is dus een beloning voor de uren speeltijd. Als hij die tijd niet wil besteden, maar wel een item uit een loot box wenst te krijgen, kan hij de loot box kopen. In de meeste gevallen geschiedt dit door in het spel virtuele munten aan te schaffen, die uiteraard met ‘echte’ euro’s moeten worden betaald. 

Maar ook in spellen die worden gekocht wordt vaak gebruik gemaakt van een vorm van loot boxes. In veel spellen kan bijvoorbeeld een ‘pack’ worden gekocht met daarin items, zoals nieuwe wapens of kleding, die in het spel kunnen worden gebruikt. 

Zijn loot boxes dan zo nieuw? Nee, het gebruik van loot boxes bestaat al decennia, ook in de ‘echte’ wereld. Denk aan de pakketjes met Pokémon kaarten. Bij aanschaf van een pakje kaarten kent men de inhoud van het pakje niet precies. Op de verpakking staat meestal wel wat de koper ongeveer kan verwachten, bijvoorbeeld minimaal één kaart met een bepaalde waarde, maar welke kaarten het exact zijn, blijft een verrassing.

Er zijn dus loot boxes in vele soorten en maten. Maar welke loot boxes zijn nu illegaal? 

Loot boxes zijn illegaal als de inhoud niet vooraf bekend is en overdraagbaar is

Sommige loot boxes worden aangemerkt als kansspelen. Althans volgens de Nederlandse Kansspelautoriteit en de meeste andere kansspelautoriteiten in Europa. 

Naar het oordeel van de Nederlandse Kansspelautoriteit zijn loot boxes in strijd met de Wet op de Kansspelen, als de inhoud van de loot box wordt bepaald door toeval én doordat de te winnen prijzen buiten het spel kunnen worden verhandeld en dus als een ‘prijs’ met een economische waarde moet worden aangemerkt. Met andere woorden: als de speler niet vooraf weet welk item in een loot box zit en dit item bovendien kan worden overgedragen aan een andere speler, dan is sprake van een Kansspel. En omdat de Wet op de Kansspelen bepaalt dat het zonder vergunning aanbieden van een Kansspel niet is toegestaan, zijn deze loot boxes volgens de Kansspelautoriteit verboden.

Handhaving door de Kansspelautoriteit

De Kansspelautoriteit heeft onlangs aangekondigd dat zij vanaf 20 juni 2018 gaat onderzoeken of gamebedrijven de, in de ogen van de Kansspelautoriteit, illegale loot boxes hebben aangepast. Als dat naar de mening van de Kansspelautoriteit niet of niet in voldoende mate is gebeurd, wordt er gehandhaafd. Dat houdt in dat er bestuurlijke boetes kunnen worden opgelegd van maximaal € 830.000 of - als dat meer is - 10% van de wereldwijde omzet van het bedrijf. Ook kan de Kansspelautoriteit het Openbaar Ministerie verzoeken om strafrechtelijke vervolging in te stellen.

Tegen de opgelegde boetes kan bezwaar worden gemaakt. Het is uiteindelijk aan de bestuursrechter om te oordelen of sprake is van een overtreding van de Wet op de Kansspelen en dus of er terecht een boete op is gelegd. Daarbij komt dat handhaving door de Kansspelautoriteit op praktische problemen kan stuiten als het betreffende gamebedrijf of publisher in het buitenland is gevestigd. De Kansspelautoriteit heeft wel aangekondigd zo nodig met buitenlandse kansspelautoriteiten op te trekken.

Conclusie

Het standpunt dat de Europese Kansspelautoriteiten innemen ten aanzien van loot boxes heeft direct invloed op de manier waarop gamebedrijven hun verdienmodel inrichten. Zij zullen serieus moeten kijken naar de manier waarop zij loot boxes aanbieden of willen gaan aanbieden. Als namelijk eenmaal een 'illegale' loot box in een spel is geïntegreerd, zal het in veel gevallen lastig zijn dit te herstellen zonder het spel in zijn geheel aan te passen, met waarschijnlijk boze gebruikers als gevolg. 

Eenmaal aangesproken door de Kansspelautoriteit (maar liever eerder) verdient het aanbeveling een gespecialiseerde advocaat in te schakelen om te beoordelen of inderdaad sprake is van overtreding van de Wet op de Kansspelen.

Deze weblog is slechts een algemene weergave van het geldende recht. Het kan op geen enkele wijze als advies in uw specifieke situatie dienen.