Is een elektronische handtekening even betrouwbaar als een gewone handtekening?

Een overeenkomst komt tot stand door aanbod en aanvaarding. Er gelden verder geen vormvereisten. Een overeenkomst kan dus mondeling, per e-mail, per brief of op een bierviltje tot stand komen. Het voordeel van het fysiek vastleggen van een overeenkomst is dat er bewijs voor het bestaan van de overeenkomst voorhanden is. Onder een ‘normale’ – dus niet digitale overeenkomst – staat in veel gevallen een ‘natte’ handtekening. Met de digitalisering van de samenleving en de mogelijkheid van het online sluiten van overeenkomsten zijn er ook elektronische handtekeningen gekomen. De wet bepaalt in een aantal artikelen wanneer sprake is van een elektronische handtekening is en welke waarde daaraan mag worden gehecht.  Het gaat dan om de bewijskracht van een digitale handtekening. Met andere woorden: in hoeverre mag je er bij een digitale handtekening   op vertrouwen dat die gezet is door de persoon waar je de overeenkomst mee wenst te sluiten?

Wat is een elektronische handtekening?

Onder een elektronische handtekening wordt volgens artikel 15a lid 4 Burgerlijk Wetboek een handtekening verstaan die bestaat uit elektronische gegevens die zijn vastgehecht aan of logisch geassocieerd zijn met andere elektronische gegevens en die worden gebruikt als middel voor authenticatie.

In artikel 15a lid 1 BW is verder bepaald dat een elektronische handtekening alleen dan dezelfde rechtsgevolgen heeft als een handgeschreven handtekening, als “de methode die daarbij is gebruikt voor authenticatie voldoende betrouwbaar is, gelet op het doel waarvoor de elektronische gegevens werden gebruikt en op alle overige omstandigheden van het geval”.

Kortom, wat een voldoende betrouwbare methode voor authenticatie is, hangt af van de omstandigheden van het geval en het doel waarvoor de elektronische handtekening wordt gebruikt.  

Wanneer is de elektronische handtekening ‘voldoende’betrouwbaar?

De wet gaat in artikel 15a lid 2 BW uit van een wettelijk vermoeden van de betrouwbaarheid van een elektronische handtekening. Dus als aan de gestelde eisen is voldaan, mag je er vanuit gaan dat de elektronische handtekening voldoende betrouwbaar is. Een wederpartij kan daar natuurlijk van alles tegen in brengen, maar die staat dan wel op een bewijsachterstand. Waar moet de elektronische handtekening nu aan voldoen?   

Een methode voor authenticatie wordt vermoed voldoende betrouwbaar te zijn indien de elektronische handtekening:

1. op unieke wijze aan de ondertekenaar verbonden is;
2. het mogelijk is de ondertekenaar te identificeren;
3. tot stand komt met middelen die de ondertekenaar onder zijn uitsluitende controle kan houden; en
4. op zodanige wijze aan het elektronisch bestand, waarop zij betrekking heeft, is verbonden, dat elke wijziging achteraf van de gegevens kan worden opgespoord;
5. gebaseerd is op een gekwalificeerd certificaat, als bedoeld in artikel 1.1, onderdeel ss, van de Telecommunicatiewet; en
6. is gegenereerd door een veilig middel voor het aanmaken van elektronische handtekeningen, als bedoeld in artikel 1.1, onderdeel vv, van de Telecommunicatiewet.

Als aan de eisen van lid 2 sub a t/m d is voldaan wordt gesproken van een geavanceerde elektronische handtekening. Deze handtekening is dus met meer waarborgen omkleed en dus betrouwbaarder dan een ‘gewone’ elektronische handtekening. Als de elektronische handtekening ook nog voldoet aan de eisen e en f, wordt vermoed dat de methode voor authenticatie nog meer betrouwbaarder is en krijgt zij het predicaat: voldoende betrouwbaar. Deze handtekening wordt ook wel aangeduid als de gekwalificeerde elektronische handtekening.

Beide handtekeningen kunnen in een juridische procedure de rechtsgeldigheid van een overeenkomst aantonen. De een heeft alleen wat meer bewijskracht dan de ander als er meer zekerheid bestaat over de partijen bij de elektronische overeenkomst.

Conclusie

Er zijn op de markt inmiddels veel aanbieders van betrouwbare methoden om elektronische handtekeningen te zetten, en de technische mogelijkheden nemen alsmaar toe. Het is al mogelijk om met uw eigen biometrisch identificatiemiddel, zoals een vingerafdruk, transacties te accorderen. Hoewel deze methode voor de meeste webshops nog iets te geavanceerd lijkt, zou dat in de nabije toekomst weleens anders kunnen zijn.

Wilt u gebruik maken van een elektronische handtekening en heeft u vragen over de juridische aspecten daarvan? Neem contact op met Olivier van Hardenbroek.