Niet alleen bleek sprake te zijn van oneerlijke concurrentie, maar de veiligheid op de weg is in gevaar als chauffeurs moeten werken onder dubieuze omstandigheden. Toch kan de overheid niet veel uitrichten tegen dergelijke, semilegale activiteiten.
Maar dat betekent niet dat in het nauw gedreven chauffeurs zonder mogelijkheden zitten om iets aan de situatie te doen. Weliswaar werken zij op een buitenlands, onleesbaar contract, het kan goed zijn dat het Nederlandse arbeidsrecht dat contract geheel of gedeeltelijk ongeldig verklaart. Veel wettelijke regels zijn namelijk dwingend van aard: er kan niet van worden afgeweken behalve ten gunste van de werknemer.
Als een chauffeur met een Pools contract op Nederland rijdt en zijn vracht hier aflevert, kan de Nederlandse rechter in veel gevallen een beslissing geven die bindend is, ook in Polen. Van een dergelijke uitspraak gaat groot gezag uit en andere werknemers kunnen die daarom goed gebruiken in hun eigen zaak. Het is dus een kwestie van wie het eerste schaap is dat over de dam loopt.
Zoals uit het onderzoek van FNV blijkt is het vakbonden een doorn in het oog dat er vanuit lagelonenlanden op arbeidsvoorwaarden wordt geconcurreerd. Lidmaatschap van een vakbond is alleen al daarom voor een chauffeur de moeite waard omdat vakbonden dit soort zaken vaak ondersteunen. Soms worden zaken gebundeld en met hulp van een advocaat aan de rechter voorgelegd. Dat zorgt voor extra druk op de betrokken werkgevers. Ook rechtsbijstandsverzekeraars kennen de problematiek en gaan op dezelfde manier te werk. Kortom, er zijn mogelijkheden genoeg om er iets aan te doen, maar het moet wel worden gedaan.
Mogelijkheden voor werknemers
In juli schreef mijn kantoorgenoot Jim Kaldenberg op deze plek een column over de Cyprus-route, en de gevaren van een rechtskeuze in een arbeidsovereenkomst. Die rechtskeuze is gelukkig niet alles bepalend, maar wel een obstakel. Zeker als een werknemer een arbeidsovereenkomst niet kan lezen of begrijpen, zou in een dergelijk geval de mogelijkheid bestaan het rechtskeuzebeding te laten vernietigen wegens dwaling of misbruik van omstandigheden. Maar de werknemer kan ook zelf invloed uitoefenen, door zijn woonadres in Nederland altijd in de arbeidsovereenkomst te laten opnemen en zich te laten betalen op een Nederlandse bankrekening. Dergelijke op het oog onbelangrijke zaken kunnen in een rechtszaak van grote betekenis zijn.
De noodzaak van het tegengaan van het concurreren op arbeidsvoorwaarden in het zakelijk wegvervoer binnen de EU staat al lang op de politieke agenda, maar tot voor kort zonder veel succes. Onlangs werd wel de ‘implementatiewet herziene detacheringsrichtlijn’ in de Eerste Kamer aanvaard, hetgeen hoopgevend is. Deze ontwikkeling is echter eerder het begin van verbetering, dan een einde aan de discussie.
Het blijft van belang dat werkgever en werknemers hier samen blijven optrekken.
Vragen over dit artikel?
Bij vragen over het bovenstaande of voor meer informatie over dit onderwerp kunt u zich wenden tot Michaël van Basten Batenburg (070-3115411 of mvbb@delissenmartens.nl ), advocaat arbeidsrecht bij Delissen Martens Advocaten.
Dit artikel is gepubliceerd op de website van Transport Online.
