De tuchtklacht: een persoonlijk tuchtrechtelijk verwijt
De beslissing van het Centraal Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg benadrukt nog maar eens dat een tuchtklacht ziet op een persoonlijk tuchtrechtelijk verwijt tegen de zorgverlener.
Op 10 juni 2024 heeft het Centraal Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg de beslissing van het Regionaal Tuchtcollege ’s-Hertogenbosch bevestigd. Klager had op 5 november 2021 een klacht tegen een aios (arts in opleiding tot specialist) ingediend. Klager was van 26 tot en met 30 oktober 2020 opgenomen in het ziekenhuis waar de aios werkte. Op 27 oktober 2020 heeft de aios de klager in spoedsetting geopereerd. Op 30 oktober 2020 is klager in goede klinische conditie uit het ziekenhuis ontslagen.
Klager verwijt de aios dat zij hem had moeten waarschuwen voor gezondheidsschade door het dragen van een niet-medisch mondkapje. Klager stelt de draagplicht van een niet-medisch mondkapje in strijd met de Grondwet is. Ook verwijt klager de aios dat zij hem had moeten wijzen op mogelijk verhoogde plasfrequentie na de operatie.
Mogelijke gevolgen van het niet verstrekken van het volledig medisch dossier
Gedurende het vooronderzoek is klager in de gelegenheid gesteld om zijn klacht te onderbouwen aan de hand van het medisch dossier. Klager heeft ervoor gekozen om alleen bepaalde delen uit zijn medisch dossier ter beschikking aan het tuchtcollege te stellen. Belangrijke stukken, zoals het opnamebericht en de poliklinische verslagen na de opname, ontbreken. Doordat slechts een gedeelte van het medisch dossier aan het tuchtcollege is overgelegd, kan dit tot gevolg hebben dat het tuchtcollege over bepaalde onderdelen van de klacht geen uitspraak kan doen. Echter, de reden dat het volledige medisch dossier niet aan het tuchtcollege is overgelegd, is onvoldoende om de klacht (volledig) ongegrond te verklaren, aldus het tuchtcollege.
Het beleid over (verplicht) mondkapjes dragen
In deze klacht stelt klager onder andere de verplichting om niet-medische mondkapjes te dragen aan de orde. Het tuchtcollege merkt terecht op dat de aios niet tuchtrechtelijk verantwoordelijk kan worden gehouden voor het beleid van het ziekenhuis over het dragen van mondkapjes.
Het standpunt van klager dat het beleid in strijd is met de Grondwet, ligt niet op de weg van het college om te beoordelen. Het tuchtcollege is gehouden om de vraag te beantwoorden of de aios de zorg heeft verleend die van haar verwacht mocht worden. De norm daarvoor is een redelijk bekwame en redelijk handelende arts-assistent in opleiding tot uroloog, in de laatste fase van haar opleiding (waar de aios zich in bevond). Bij de beoordeling wordt rekening gehouden met de voor de aios geldende beroepsnormen en andere professionele standaarden. Dat een zorgverlener beter anders had kunnen handelen is niet altijd genoeg voor een tuchtrechtelijk verwijt. Verder is het uitgangspunt dat zorgverleners alleen tuchtrechtelijk verantwoordelijk zijn voor hun individuele handelen.
Toestemming voor het uitvoeren van een medisch behandeling
Het uitgangspunt is dat en patiënt toestemming geeft voor het uitvoeren van een medische behandeling, zoals ook opgenomen in artikel 7:450 van het Burgerlijk Wetboek (BW). Artikel 7:448 BW bepaalt dat de arts, alvorens toestemming te vragen, de patiënt eerst informeert over een voorgestelde behandeling. Ook moet het duidelijk zijn welke risico’s aan de behandeling verbonden zijn en welke complicaties er kunnen optreden. De informatieplicht van de arts en het toestemmingsvereiste vormen samen het informed consent.
Uit het medisch dossier volgt dat de aios niet betrokken was bij de opname, de aanmelding voor de spoedoperatie en het gesprek met klager over de indicatie voor de spoedoperatie en de te verwachten gevolgen en risico’s. Ook is de aios niet aanwezig geweest bij het ontslaggesprek. Vanwege het gegeven dat de aios niet bij deze situaties aanwezig was, kan zij hier geen persoonlijk tuchtrechtelijk verwijt worden gemaakt.
Op het moment dat de aios wel bij deze situaties betrokken was geweest, is van belang dat klager in een spoedsetting werd geopereerd. In een dergelijke setting worden er minder zware eisen gesteld aan de informatieplicht en het verkrijgen van geïnformeerde toestemming dan wanneer er geen sprake van een spoedsetting is.
Beslissing van het Centraal Tuchtcollege
Zoals eerder aangegeven heeft het Centraal Tuchtcollege de beslissing van het Regionaal Tuchtcollege bevestigd. Het Centraal Tuchtcollege is met het Regionaal Tuchtcollege eens dat het niet op de weg van de tuchtcolleges ligt om de effectiviteit van het dragen van niet-medische mondkapjes te toetsen noch beleid hierover te toetsen aan de Grondwet. Het Centraal Tuchtcollege bevestigt dat uit het medisch dossier van klager en de toelichting van de aios op zitting volgt dat zij niet betrokken was bij de opname, de aanmelding voor de spoedoperatie en het gesprek met klager over de indicatie voor de spoedoperatie en de te verwachten gevolgen en risico’s. De aios kan daarom geen tuchtrechtelijk verwijt worden gemaakt.
Conclusie
Uit deze beslissing volgt dat, zowel voor een klager als een verweerder, het van belang is om de kern van een tuchtklacht voor ogen te houden. “Gaat de tuchtklacht over het handelen van de zorgverlener?”. In deze casus bleek dat de aios slechts bij de (spoed)operatie zelf aanwezig was, waardoor haar geen tuchtrechtelijk verwijt kon worden gemaakt over de informed consent.
Ook met betrekking tot het beleid over het dragen van niet-medische mondkapjes kon geen persoonlijk tuchtrechtelijk verwijt jegens de aios worden gemaakt. Het toentertijd geldende beleid is immers buiten haar om opgesteld. Het toetsen van dit beleid aan de Grondwet strekt zich uit buiten de reikwijdte van het toetsingskader van de tuchtcolleges.
Vragen?
Heeft u vragen over medisch tuchtrecht? Neem dan contact op met Marouschka den Ouden (jurist Medisch Tucht Recht) via denouden@delissenmartens.nl of +31 88 010 51 91.
Nieuwsbrief 'Blik op Medisch Tuchtrecht'
Elke maand brengt Marouschka de spraakmakende nieuwsbrief "Blik op Medisch Tuchtrecht" uit op LinkedIn, waarin zij de meest recente uitspraken van het medisch tuchtcollege onder de loep neemt. Ze wijst op relevante rechtszaken en biedt een verhelderende kijk op de juridische aspecten van de medische wereld. Geïnteresseerd? Meld je dan hier aan: Abonneren op Linkedin nieuwsbrief
