De Internationale Dag van de Ouders: uitdagingen internationale echtscheidingen

Dag van de Ouders 

Op 1 juni 2024  is het de Internationale Dag van het Kind. De Verenigde Naties hebben deze dag echter juist in het leven geroepen als de Dag van de Ouders. Zij hebben immers veelal de belangrijkste rol in het opvoeden van hun kind(eren). Deze dag is dan ook bedoeld om ouders over de hele wereld te waarderen en te bedanken voor de onbaatzuchtige inzet en opofferingen die zij voor hun kinderen maken.

Velen herinneren zich hun kindertijd als de meest onbezorgde periode in hun leven. Dit geldt helaas niet voor alle kinderen. Sommige kinderen groeien bijvoorbeeld op in een gebroken gezin waardoor het dagelijkse contact met beide ouders minder vanzelfsprekend is. Een echtscheiding zorgt voor veranderingen in het dagelijks leven van de ouders en hun kinderen, zowel op emotioneel als praktisch gebied. Dit geldt vaak nog meer bij echtscheidingen met een internationaal karakter. In deze blog zal ik daarom stilstaan bij de uitdagingen die internationale echtscheidingen met zich mee (kunnen) brengen. 

Bevoegdheid en toepasselijk recht

Internationale relaties en huwelijken komen in Nederland steeds vaker voor. Het aantal internationale echtscheidingen neemt hierdoor ook toe, maar wat wordt nu eigenlijk verstaan onder een internationale echtscheiding? Gedacht kan worden aan een echtscheiding waarbij de echtgenoten verschillende nationaliteiten hebben, echtgenoten zijn gehuwd in het buitenland of echtgenoten die na hun huwelijk in het buitenland zijn gaan wonen, zoals expats.

Om een echtscheidingsprocedure in Nederland te kunnen starten, is het van belang dat de Nederlandse rechter bevoegd is. De Nederlandse rechter is in ieder geval bevoegd als een van de (of beide) echtgenoten in Nederland woont of als beide echtgenoten de Nederlandse nationaliteit bezitten. Wat betreft het toepasselijke recht is de hoofdregel dat wanneer het verzoek tot echtscheiding in Nederland is ingediend, het Nederlands recht van toepassing is. Dit is anders wanneer het echtpaar een rechtskeuze voor het toepasselijke recht heeft laten vastleggen. De echtgenoten hebben dan zelf het recht gekozen dat op hun echtscheidingsprocedure van toepassing is.

Bij een echtscheiding komen daarnaast verschillende onderwerpen aan bod, zoals de regelingen met betrekking tot de kinderen, kinder- en partneralimentatie, het verdelen dan wel afwikkelen van het vermogen en het pensioen. Per onderwerp moet aan de hand van internationale wetgeving beoordeeld worden of de Nederlandse rechter bevoegd is en welk recht toegepast dient te worden. Het kan dus zo zijn dat de Nederlandse rechter buitenlands recht zal moeten toepassen op de verschillende onderwerpen van een echtscheiding. Voor het toepasselijk recht op het huwelijksvermogensregime is het bijvoorbeeld van belang wanneer het huwelijk heeft plaatsgevonden, maar kan ook de nationaliteit van de echtgenoten of het land waar zij na hun huwelijk zijn gaan wonen bepalend zijn. Voor de regelingen ten aanzien van de kinderen is de rechter bevoegd waar de kinderen hun verblijfplaats hebben. Heeft je echtgenoot een echtscheidingsprocedure aanhangig gemaakt in het buitenland, maar wonen je kinderen in Nederland? Dan kan je in Nederland een procedure starten over de regelingen ten aanzien van de kinderen. Nederlands recht is van toepassing op deze verzoeken.

In deze blog is niet de ruimte om alle regelingen te bespreken aangaande de bevoegdheid van de rechter en het toepasselijke recht ten aanzien van de verschillende onderwerpen van de echtscheidingsprocedure. Bovendien leidt een echtscheiding met internationale aspecten niet alleen tot vragen hierover, maar kan leiden tot tal van andere vragen en uitdagingen.

Internationale zorgregeling

Bij een internationale echtscheiding komt het geregeld voor dat een ouder zal terugverhuizen naar zijn of haar land van herkomst. Wanneer kinderen bij deze echtscheiding zijn betrokken, zullen de ouders een internationale zorgregeling met elkaar overeen moeten komen. Dit brengt bijzonderheden met zich mee. Zo zullen de ouders extra afspraken moeten maken over de invulling van deze regeling. Komt de ouder die in het buitenland woont altijd naar de kinderen toe of reizen de kinderen ook weleens naar hun ouder in het buitenland? En kunnen de kinderen dan zelfstandig met het vliegtuig of het openbaar vervoer naar deze ouder reizen? Dit hangt nauw samen met de leeftijd van de kinderen.

Een internationale zorgregeling brengt daarnaast met zich mee dat speciale afspraken moeten worden gemaakt over de verdeling van de kosten van de kinderen. Deze kosten kunnen namelijk hoger zijn dan gebruikelijk vanwege bijvoorbeeld de reiskosten.

Verder is het belangrijk dat de kinderen op tijd weer terug zijn bij de andere ouder, omdat anders mogelijk sprake kan zijn van een internationale kinderontvoering.

Verdere uitdagingen

Wanneer ouders verschillende nationaliteiten hebben, kunnen culturele verschillen bij een echtscheiding ook een uitdaging zijn. Daarnaast kan sprake zijn van religieuze verschillen. Deze verschillen kunnen van invloed zijn op de kijk naar gezinsrollen, maar kunnen ook leiden tot andere opvoedstijlen, wat conflicten tot gevolg kan hebben.

Voor expats kan scheiden in het buitenland betekenen dat ze ver van hun familie en vrienden zijn, waardoor het scheidingsproces mogelijk emotioneel zwaarder is.

Daarnaast kunnen taalbarrières uitdagingen met zich meebrengen. Zo kan het begrijpen van juridische documenten en procedures lastig zijn in een vreemde taal, maar kunnen ook taalbarrières opspelen tussen een ouder en een kind. Dit kan het geval zijn bij ouders van verschillende nationaliteiten die uit elkaar zijn gegaan vlak nadat zij een kindje hebben gekregen. De hoofdverzorgende ouder leert het kind dan mogelijk een andere taal aan dan de moedertaal van de andere ouder. Wanneer deze ouder ook nog in het buitenland woont en contact heeft met zijn of haar kindje via een videoverbinding, kan de communicatie en het vasthouden van het contact met het kind uitdagingen met zich meebrengen.

Vragen over internationale echtscheidingen?

Internationale echtscheidingen brengen aldus uitdagingen met zich mee, maar bieden ook kansen voor creatieve oplossingen. Professionele begeleiding en ondersteuning van onze advocaten van de gespecialiseerde sectie Internationaal Familierecht kunnen hierin een belangrijke rol spelen.

Mocht u vragen hebben over dit onderwerp of zelf te maken hebben met een internationale echtscheiding, neem dan gerust contact op met één van de advocaten van deze sectie. Wij helpen u graag verder.